Pangmatagalang Sakit sa Kidney (Chronic Kidney Disease o CKD)

Pangangalaga sa tahanan

Makatutulong sa iyo ang mga tagubiling ito upang alagaan ang iyong sarili sa tahanan:

• Kung mayroon kang diabetes, makipag-usap sa iyong tagapangalaga ng kalusugan tungkol sa pagkontrol ng iyong asukal sa dugo. Magtanong kung kailangan mong gumawa ng mga pagbabago sa iyong diyeta, pamumuhay, o mga gamot.

• Kung mayroon kang mataas na presyon ng dugo:

  • Uminom ng iniresetang gamot para pababain ang presyon ng iyong dugo sa inirekomendang layunin na hindi hihigit sa 130/80.

  • Magsimula ng programa ng regular na pag-eehersisyo na ikinasisiya mo. Magtanong sa iyong tagapangalaga ng kalusugan upang masiguro na tama para sa iyo ang iyong plano ng programa sa pag-eehersisyo.

  • Bawasan ang pagkain ng asin (sodium). Masasabi sa iyo ng iyong tagapangalaga ng kalusugan kung gaano karaming asin ang ligtas para sa iyo.

• Kung labis ang iyong timbang, makipag-usap sa iyong tagapangalaga ng kalusugan tungkol sa plano ng pagbawas ng timbang.

• Kung naninigarilyo ka, dapat kang huminto. Pinalulubha ng paninigarilyo ang sakit sa kidney at ilalagay ka sa panganib na magkaroon ng iba pang malulubhang sakit. Makipag-usap sa iyong tagapangalaga ng kalusugan tungkol sa mga paraang tutulong sa iyo sa paghinto. Para sa higit pang impormasyon, bisitahin ang mga sumusunod na link:

  • www.smokefree.gov/sites/default/files/pdf/clearing-the-air-accessible.pdf

  • www.smokefree.gov

  • www.cancer.org/healthy/stayawayfromtobacco/guidetoquittingsmoking

• Karamihan sa mga taong may CKD ay kailangang sumunod sa espesyal na diyeta. Tiyaking nauunawaan mo ang sa iyo. Sa pangkalahatan, kakailanganin mong limitahan ang protina, asin, potassium, at phosphorus. Kailangan mo rin limitahan ang dami ng likidong iniinom mo.

• Ang CKD ay isang sanhi ng panganib para sa sakit sa puso. Makipag-usap sa iyong tagapangalaga ng kalusugan tungkol sa iba pang sanhi ng panganib na maaaring mayroon ka at kung ano ang maaari mong gawin upang mabawasan ang mga ito.

• Makipag-usap sa iyong tagapangalaga ng kalusugan tungkol sa anumang gamot na iniinom mo para malaman kung kailangan bang bawasan o ihinto ang mga ito.

• Para sa sarili mong kaligtasan, magtanong sa iyong tagapangalaga ng kalusugan bago uminom ng anumang gamot o suplemento. Huwag gamitin ang mga sumusunod na gamot na nabibili nang walang reseta. O kumonsulta sa iyong tagapangalaga ng kalusugan bago gamitin ang mga ito:

  • Aspirin at mga NSAID gaya ng ibuprofen o naproxen. Puwede ang acetaminophen para sa lagnat o pananakit.

  • Mga laxative at antacid na naglalaman ng magnesium o aluminum

  • Fleet o phospho-soda enema na naglalaman ng phosphorus

  • Ilang gamot na pumipigil sa asido sa sikmura gaya ng cimetidine o ranitidine 

  • Mga pantanggal ng bara sa ilong na naglalaman ng pseudoephedrine 

  • Mga herbal na suplemento

Follow-up na pangangalaga

Mag-follow-up sa iyong tagapangalaga ng kalusugan gaya ng ipinapayo. Bisitahin ang mga website na ito para malaman ang higit pa:

• American Association of Kidney Patients sa www.aakp.org

• National Kidney Foundation sa www.kidney.org

• American Kidney Fund sa www.kidneyfund.org

• National Kidney Disease Education Program sa www.nkdep.nih.gov

Kung isinagawa ang X-ray, ECG (electrocardiogram), o iba pang diyagnostikong pagsusuri, sasabihan ka kung may anumang bagong natagpuan na makakaapekto sa iyong pangangalaga.

Tumawag sa 911

Tumawag kaagad sa 911 kung mangyari ang alinman sa mga ito:

• Malubhang panghihina, pagkahilo, pagkahimatay, pagkaantok, o pagkatuliro

• Pananakit ng dibdib o kakapusan sa paghinga

• Mabilis, mabagal, o hindi regular na pagtibok ng puso

Kailan dapat humingi ng medikal na payo

Tumawag kaagad sa iyong tagapangalaga ng kalusugan kung mayroon ka ng alinman sa mga ito:

• Pagkahilo o pagsusuka

• Lagnat na 100.4°F (38°C) o mas mataas, o ayon sa ipinayo ng iyong tagapangalaga

• Hindi inaasahang pagtaas ng timbang o pamamaga sa binti, mga bukung-bukong, o sa paligid ng mga mata

• Kakaunti ang ihi, o hindi umiihi

• Mga bagong sintomas o mga sintomas na lumalala