Cúm (Bệnh cúm)

Ai có nguy cơ bị bệnh cúm?

Bất kỳ ai cũng có thể bị cúm. Nhưng quý vị có nhiều khả năng mắc cúm hơn nếu quý vị:

• Có hệ miễn dịch yếu

• Làm việc trong môi trường chăm sóc sức khỏe, nơi có thể có mầm bệnh cúm

• Sống hoặc làm việc với ai đó bị cúm

• Không tiêm phòng cúm hàng năm theo chỉ dẫn

• Sống ở cơ sở với những người khác. Đây có thể cơ sở chăm sóc dành cho người tàn tật, viện dưỡng lão hoặc nới trú ẩn hoặc nhà tập thể.

Cúm lây lan như thế nào?

Cúm do vi-rút gây ra. Vi-rút lan truyền qua không khí trong các giọt nhỏ khi ai đó bị cúm ho, hắt hơi, cười, hoặc nói chuyện. Quý vị có thể bị nhiễm bệnh khi hít phải những giọt bắn này. Quý vị có thể bị nhiễm bệnh khi chạm lên bề mặt có giọt bắn trên đó rồi chạm tay lên mắt, mũi hoặc miệng. Quý vị có thể mang vi-rút nếu quý vị chạm vào giấy đã sử dụng, hoặc sử dụng chung các dụng cụ, ly uống nước, hoặc bàn chải đánh răng với người bị nhiễm cúm.

Các triệu chứng của cúm?

Các triệu chứng có xu hướng xuất hiện nhanh chóng. Chúng có thể kéo dài vài ngày đến vài tuần. Chúng bao gồm:

• Sốt thường cao hơn 100,4° F ( 38°C ) và ớn lạnh

• Đau họng và nhức đầu

• Ho khan

• Chảy nước mũi

• Mệt mỏi và yếu

• Đau cơ

• Đau đầu

• Nôn mửa và tiêu chảy

Ai có nguy cơ bị các biến chứng cúm?

Với một số người, cúm có thể rất nghiêm trọng. Nguy cơ biến chứng lớn hơn đối với:

• Trẻ dưới 5 tuổi

• Người từ 65 tuổi trở lên

• Những người bị bệnh mạn tính, chẳng hạn tiểu đường hoặc bệnh tim, thận, hoặc phổi

• Những người sống trong viện dưỡng lão hoặc cơ sở chăm sóc dài hạn

Nguy cơ cũng cao hơn đối với những người có hệ miễn dịch yếu. Những người này bao gồm người:

• Nhiễm HIV/AIDS

• Bị ung thư

• Cấy ghép nội tạng

• Đang dùng thuốc ức chế miễn dịch

Cúm được chẩn đoán bằng cách nào?

Bác sĩ có thể nghi ngờ quý vị bị cúm chỉ dựa trên các triệu chứng. Tuy nhiên, những bệnh nhiễm trùng khác có thể gây ra các triệu chứng tương tự triệu chứng của cúm. Cúm, RSV và COVID-19 có thể có triệu chứng tương tự. Để xác nhận chẩn đoán, bác sĩ có thể dùng tăm bông vô trùng để lấy dịch mũi hoặc họng của quý vị và gửi đến phòng xét nghiệm để làm xét nghiệm.

Cúm được điều trị thế nào?

Cúm thường đỡ hơn sau khoảng 7 ngày. Trong một số trường hợp, chuyên gia chăm sóc sức khỏe có thể kê thuốc kháng vi-rút. Thuốc này có thể giúp quý vị khỏe nhanh hơn. Nó có thể giảm nguy cơ gặp biến chứng hoặc giảm mức độ nghiêm trọng của biến chứng. Để thuốc có tác dụng, quý vị cần dùng thuốc càng sớm càng tốt sau khi triệu chứng phát tác. Thời điểm tốt nhất là trong vòng 48 giờ.

Nếu quý vị bị viêm phổi hoặc các bệnh nghiêm trọng khác do cúm, quý vị có thể cần nằm viện.

Giảm các triệu chứng của cúm

• Uống thật nhiều chất lỏng. Chất lỏng này bao gồm nước, nước ép và súp ấm. Một quy tắc tốt là uống đủ để quý vị đi tiểu với số lượng thông thường.

• Nghỉ ngơi thật nhiều.

• Hỏi chuyên gia chăm sóc sức khỏe dùng thuốc gì để giảm đau và hạ sốt. Không được cho trẻ em hoặc trẻ vị thành niên sử dụng thuốc aspirin. Thuốc này có thể gây bệnh nghiêm trọng có tên hội chứng Reye. Hội chứng này ảnh hưởng đến gan và não.

• Tránh xa khói thuốc lá, dù đó là khói thuốc do quý vị hút hoặc người khác hút.

• Tắm nước ấm, tắm hơi để giúp làm dịu cơn ho.

• Nếu quý vị bị đau họng, súc miệng bằng nước muối ấm, ngậm một viên đá, uống nước nóng pha mật ong và nước cốt chanh tươi có thể có hiệu quả.

• Gọi cho nhà cung cấp chăm sóc sức khỏe của quý vị nếu quý vị sốt từ 100,4° F ( 38°C ) trở lên. Gọi điện nếu quý vị bị chóng mặt, lâng lâng hoặc thở dốc.

Thực hiện các bước để bảo vệ người khác

• Rửa tay thường xuyên. Rửa tay đặc biệt là sau khi ho hoặc hắt hơi. Nếu quý vị không thể rửa tay, hãy lau sạch tay bằng nước rửa tay chứa tối thiểu 60% cồn.

• Ho hoặc hắt hơi vào giấy lụa. Sau đó ném giấy lụa đi và rửa tay. Nếu quý vị không có khăn giấy, hãy ho và hắt hơi vào chỗ gập của khủy tay.

• Không dùng chung thức ăn, đồ đạc, ly nước, hoặc bàn chải đánh răng với những người khác.

• Ở nhà cho đến tối thiểu 24 tiếng sau khi quý vị hết sốt hoặc ớn lạnh. Một số thuốc giảm sốt. Kiểm tra nhiệt độ khi quý vị ngưng dùng thuốc. 

Cúm có thể được phòng ngừa như thế nào?

• Một trong những cách tốt nhất để phòng ngừa cúm là tiêm vắc-xin cúm hàng năm. Các chuyên gia khuyến nghị rằng mọi người từ 6 tháng tuổi trở lên nên tiêm vắc-xin cúm hàng năm, ngoại trừ ít trường hợp. Những người này bao gồm cả phụ nữ mang thai. Nên tiêm vắc-xin cúm ngay cả với những người bị dị ứng trứng. Hãy trao đổi với chuyên gia chăm sóc sức khỏe trước khi tiêm vắc-xin nếu:

  • Quý vị cảm thấy không khỏe vào ngày tiêm vắc-xin theo kế hoạch.

  • Quý vị từng có phản ứng nghiêm trọng với vắc-xin cúm

  • Quý vị từng mắc Hội chứng Guillain-Barré (GBS), một bệnh liệt nghiêm trọng

• Chuyên gia chăm sóc sức khỏe khuyên tiêm vắc-xin cúm hàng năm ngay khi vắc-xin có sẵn ở khu vực của quý vị. Các chủng vi-rút cúm thay đổi theo từng năm. Vắc-xin thay đổi hàng năm. Điều này là để giúp bảo vệ quý vị khỏi vi-rút cúm nhiều khả năng gây bệnh vào mùa cúm sắp tới. Vắc-xin có nhiều dạng khác nhau. Dạng thường gặp nhất là tiêm vào cơ. Thuốc xịt mũi có sẵn cho người khỏe mạnh từ 2 đến 49 tuổi không mang thai. Kiểu không dùng kim tiêm được gọi là ống chích phun tia. Ống này chuyển vắc-xin dưới dạng dòng áp lực cao qua da để vào cơ. Dạng này có thể là một lựa chọn cho những người từ 18 đến 64 tuổi. Chuyên gia chăm sóc sức khỏe có thể cho quý vị biết vắc-xin nào phù hợp với quý vị.

• Rửa tay thường xuyên. Đây là cách đã được kiểm chứng giúp phòng ngừa lây nhiễm.

• Mang theo dung dịch rửa tay chứa ít nhất 60% cồn. Sử dụng nó khi quý vị không thể sử dụng xà phòng và nước. Sau đó rửa tay càng sớm càng tốt.

• Cố gắng không chạm vào mắt, mũi, hoặc miệng.

• Lau điện thoại, bàn phím, và đồ chơi bằng rẻ lau diệt khuẩn tại nhà và nơi làm việc.

• Tránh xa những người khác bị cúm hoặc có triệu chứng cúm. Nếu những người xung quanh bị cúm, hãy đeo khẩu trang vừa vặn che cả mũi lẫn miệng.

Mẹo rửa tay

Rửa tay là một trong những cách tốt nhất để phòng ngừa rất nhiều nhiễm khuẩn thường gặp. Nếu quý vị đang chăm sóc hoặc đến thăm ai đó bị cúm, hãy rửa tay mỗi lần quý vị vào và ra khỏi phòng. Hãy làm theo các bước sau:

• Dùng nước máy sạch và nhiều xà phòng. Cọ kỹ hai tay vào nhau.

• Sửa sạch toàn bộ tay, bao gồm dưới các móng tay, giữa các ngón tay, và lên cổ tay.

• Rửa tay trong ít nhất 20 giây.

• Xả nước, để nước chảy xuống các ngón tay, không chảy ngược lên cổ tay.

• Làm khô tay thật kỹ. Sử dụng khăn giấy để tắt vòi nước và mở cửa.

Sử dụng nước rửa tay gốc cồn

Sử dụng nước rửa tay có chứa ít nhất 60% cồn nếu không có xà phòng và nước. Hãy làm theo các bước sau:

• Thoa lượng nước rửa vừa đủ lên tay để phủ đều khắp các bề mặt.

• Cọ nhanh hai tay vào nhau. Vệ sinh các mu bàn tay, lòng bàn tay, giữa các ngón tay, và lên cổ tay.

• Cọ cho đến khi gel biến mất và tay quý vị khô. Quá trình này cần mất khoảng 20 giây.

Phòng ngừa bệnh cúm ở những nơi chăm sóc sức khỏe

Cúm là mối lo lắng đặc biệt cho những người sống trong bệnh viện và cơ sở chăm sóc lâu dài. Để giúp phòng ngừa lây lan cúm, rất nhiều bệnh viện và viện dưỡng lão đã thực hiện các bước sau:

• Trước và sau khi điều trị cho mỗi bệnh nhân, chuyên gia chăm sóc sức khỏe rửa tay hoặc sử dụng một loại nước rửa tay có cồn.

• Những người bị cúm có phòng và phòng tắm riêng. Hoặc dùng chung phòng với một người nào đó cùng bị nhiễm cúm.

• Những người có nguy cơ nhiễm cúm cao nhưng không bị nhiễm cúm được khuyến khích tiêm phòng vắc-xin cúm và viêm phổi.

• Nhân viên y tế được khuyến khích hoặc bắt buộc phải tiêm phòng cúm.