Bolesne kamienie nerkowe
Ostry, skurczowy ból w dolnej części pleców po jednej ze stron i mdłości lub wymioty mogą być spowodowane przez niewielki kamień, który utworzył się w nerce. Przesuwa się teraz wąskim przewodem (moczowodem) w stronę pęcherza. Gdy kamień dociera do pęcherza, ból często się zmniejsza. Może jednak powrócić, gdy kamień wychodzi z pęcherza i przesuwa się przez cewkę moczową. Kamień może wydostać się wraz ze strumieniem moczu w jednym kawałku. Jego rozmiar sięga potencjalnie od 1/16 cala do 1/4 cala, czyli od 1 do 6 mm. Może jednak połamać się na przypominające piasek, niezauważalne niekiedy fragmenty.
W przypadku, gdy u pacjenta zdiagnozowano kamień nerkowy, wzrasta ryzyko pojawienia się kolejnych. Istnieją 4 typy kamieni nerkowych. 80% to kamienie wapniowe, w skład których wchodzi głównie szczawian wapnia, lecz także fosforan wapnia. Pozostałe 3 typy to kamienie z kwasu moczowego, kamienie struwitowe (wskutek wcześniejszej infekcji) oraz, rzadziej, kamienie cystynowe.
Kamienie przesuwają się zazwyczaj samodzielnie. Może to potrwać od kilku godzin do kilku dni. Czasami są jednak zbyt duże, by mogły się samoczynnie poruszyć. W takim przypadku lekarz będzie musiał posłużyć się inną metodą usuwania ich. Może to być:
-
Lipotrypsja falą uderzeniową. Ten nieinwazyjny zabieg wykorzystuje do kruszenia kamieni fale dźwiękowe o wysokim poziomie energii, które ułatwiają ich przesuwanie.
-
Uteroskopia. W ramach tego zabiegu w celu usunięcia kamienia przez cewkę moczową i pęcherz przesuwa się narzędzie, które zostaje umieszczone w moczowodzie. Przeprowadza się go pod znieczuleniem.
-
Operacja. W niektórych przypadkach konieczna może się okazać operacja.
Leczenie w domu
Poniżej przedstawiamy kilka ogólnych wytycznych dotyczących leczenia:
-
Pij duże ilości płynów. Co najmniej 12 szklanek o pojemności 8 uncji płynów, głównie wody, dziennie.
-
Za każdym razem oddawaj mocz do słoika. Przelej mocz ze słoika przez sitko i do toalety. Postępuj tak jeszcze przez 24 godziny po ustąpieniu bólu. Do tego czasu kamień nerkowy powinien zostać usunięty z pęcherza. Niektóre kamienie rozkładają się na przypominające piasek cząstki i przechodzą bezpośrednio przez sitko. W takim przypadku nie są nawet widoczne.
-
Zachowaj każdy znaleziony w sitku kamień i zabierz go ze sobą na wizytę u lekarza, który dokładnie mu się przyjrzy. W przypadku niektórych kamieni istnieje możliwość powstrzymania ich tworzenia. Z tego powodu warto wiedzieć, z jakim typem mamy do czynienia.
-
Staraj się podejmować jak najwięcej aktywności fizycznej. Ułatwi to ruch kamieni. O ile ból nie utrudnia Ci wstania, nie spędzaj czasu w łóżku. Być może zauważysz, że mocz przybrał czerwoną, różową lub brązową barwę. To normalne zjawisko towarzyszące przesuwaniu się kamieni nerkowych.
-
Aby zapanować nad bólem, możesz zażyć ibuprofen lub naproksen, chyba że przepisany został inny lek. Przed zastosowaniem tych leków porozmawiaj z lekarzem, jeśli cierpisz na przewlekłą chorobę wątroby lub nerek. Porozmawiaj z nim również, jeśli w przeszłości wystąpiły u Ciebie wrzody żołądka lub krwawienie z przewodu pokarmowego.
Zapobieganie kamieniom
Ryzyko powstania nowego kamienia będzie się utrzymywało przez 5 do 7 kolejnych lat. Wynosi wówczas 50%. Wzrasta wówczas, jeżeli to schorzenie wystąpiło u członków Twojej rodziny, a także, jeśli cierpisz na niektóre choroby przewlekłe, takie jak nadciśnienie, otyłość czy cukrzyca. Zmiana stylu życia i diety pomogą Ci ograniczyć ryzyko w tym zakresie.
Większość kamieni nerkowych to kamienie wapniowe. Aby zapobiec ich tworzeniu, warto skorzystać z poniższych rad: Jeśli nie wiesz, jaki rodzaj kamienia u Ciebie występuje, postępuj zgodnie z tymi wskazówkami do czasu znalezienia przyczyny jego powstania.
Oto, co może Ci pomóc:
-
Najważniejsze jest spożywanie każdego dnia dużej ilości płynów. Patrz: powyższa sekcja dotycząca leczenia w domu.
-
Postaw na produkty spożywcze zawierające fityniany. Ich bogate źródło to pszenica, ryż, żyto, jęczmień oraz fasola. Dzięki temu ograniczysz prawdopodobieństwo tworzenia kolejnych kamieni.
-
Jedz więcej owoców i warzyw. Wybieraj te bogate w potas.
-
Włącz do swojej diety pokarmy będące naturalnym źródłem cytrynianu, takie jak owoce i niskocukrowe soki owocowe, np. sok cytrynowy. Cytrynian może Cię uchronić przed kamieniami nerkowymi, ponieważ zapobiega przekształcaniu kryształów w kamienie.
-
Zbyt małe ilości wapnia w diecie mogą zwiększyć ryzyko powstawania wapniowych kamieni nerkowych. Zadbaj o to, by Twoja dieta zawierała standardowe ilości wapnia i porozmawiaj z lekarzem, jeśli przyjmujesz jego suplementy. Ograniczenie spożycia wapnia może spotęgować ryzyko. Najnowsze badania pokazują, że spożywanie pokarmów bogatych w wapń i szczawiany razem zmniejsza prawdopodobieństwo tworzenia się kamieni. Minerały zostają bowiem związane w żołądku i jelitach zanim dotrą do nerek.
-
Ogranicz spożycie soli do 2 gramów (1 łyżeczki) dziennie. Duża ilość sodu w diecie spowoduje zwiększenie ilości wapnia przedostającego się do moczu. Sprzyja to nawrotowi problemu. Podczas gotowania używaj jedynie niewielkich ilości tej przyprawy i nie dosalaj potraw. Duże ilości soli znaleźć można zwykle w przetworzonej żywności i konserwach.
-
Bogatym źródłem szczawianów są szpinak, rabarbar, orzechy arachidowe, nerkowce, migdały, grejpfruty i sok grejpfrutowy. Należy ograniczyć ich spożywanie lub jeść je wraz z produktami zawierającymi duże ilości wapnia. Są to produkty mleczne, warzywa o ciemnozielonych liściach, produkty sojowe i o zwiększonej zawartości wapnia.
-
Ograniczenie spożycia mięsa zwierzęcego, skorupiaków i żywności bogatej w białko pomoże ograniczyć ryzyko powstawania kamieni nerkowych z kwasu moczowego. Te produkty zawierają bowiem znaczne ilości naturalnego związku chemicznego zwanego purynami. U osób spożywających zawierającą go żywność w nadmiarze organizm może produkować większe ilości kwasu moczowego. W ograniczeniu produkcji kwasu moczowego pomoże także umiar w piciu alkoholu.
-
Warto zmniejszyć też ilość spożywanego cukru (sacharozy) i zawierających fruktozę gazowanych napojów.
-
Osoby przyjmujące suplementy z witaminą C nie powinny przekraczać dawki 1000 mg dziennie.
-
Dietetyk lub lekarz może pomóc zmienić Ci dietę tak, aby zmniejszyć ryzyko powstawania kamieni nerkowych.
Dalsze postępowanie
Jeśli ból utrzymuje się ponad 48 godzin, zgłoś się na kontrolę do lekarza, chyba że ten zaleci inaczej. Porozmawiaj ze swoim lekarzem na temat badań moczu i krwi, które mogą być konieczne w celu ustalenia przyczyny schorzenia. Jeśli wykonano prześwietlenie RTG, badanie TK lub inne badania diagnostyczne, w przypadku wykrycia jakichkolwiek nowych zmian, które mogą mieć wpływ na sposób leczenia, skontaktujemy się z Tobą.
Zadzwoń pod numer 911
Zadzwoń pod numer 911, jeśli wystąpią u Ciebie:
Kiery wezwać pomoc
Zadzwoń do lekarza w przypadku wystąpienia któregokolwiek z poniższych zdarzeń:
-
Ból, który nie ustępuje mimo przyjmowanego leku
-
Powtarzające się wymioty lub brak możliwości utrzymania płynów
-
Temperatura wynosząca bądź przekraczająca 100,4°F (38°C) lub zgodnie z zaleceniem lekarza
-
Mocz o jednolitej czerwonej lub brązowej barwie (nieprzezroczysty) lub zawierających dużo skrzepów krwi
-
Mocz o cuchnącym zapachu lub mętnej barwie
-
Brak możliwości oddawania moczu przez 8 godzin i rosnący nacisk na pęcherz